صفات مثبت انسان در قرآن
مؤمنان در قرآن به صفاتی از قبیل خاضع و خاشع و اعراض کننده از لغو و سخن باطل، زکات دهنده، حافظ اندام جنسی از عمل حرام، وفا کننده به عهد و محافظ نماز و وارث مقام عالی بهشت «1» توصیف شده‌اند و نیز در آیاتی دیگر به صفت مشفق، هراسان از ترس خدا و ایمان آورنده به آیات خدا «2» و سبقت گیرنده در کار خیر «3» توصیف شده‌اند. همچنین یکی از صفات انسان (زن و مرد) بسیار کوشنده است: «یا أَیُّها الإِنْسانُ إِنَّک کادِحٌ إِلی رَبِّک کَدْحاً فَمُلاقِیهِ». «4»
«ای انسان همانا، تو بسیار بسیار کوشنده به سوی پروردگار خود هستی، پس او را ملاقات خواهی کرد».
همه انسان‌ها دارای نفس لوّامه و ملامتگر و به عبارتی دارای وجدان اخلاقی هستند که آنان را از زشتی و گناه باز می‌دارد، یعنی هر انسانی، اعم از زن و مرد دارای مصونیّت درونی است که باید این نفس پرورش یابد تا امکان نیل به قرب الهی میسر گردد. انسان در دو قالب، زن و مرد خلق شده است، هر دو مسئولیت و تکلیف و توانایی صعود به مقام قرب الهی را دارا هستند، آنچه متفاوت است، وسایل و راههای صعود به این مقام است که این تفاوت نیز نه به منزله نقص و کاستی در خلقت خداوند بلکه لازمه وجودی و اهداف نظام آفرینش بوده است. زن و مرد همچون تار و پودی از یک پارچه‌اند که، هیچیک به تنهایی قادر به تشکیل پارچه نبوده و هیچیک نسبت به یکدیگر در موضع فرا دستی و فرودستی قرار ندارند. در قرآن ایمان زن و مرد یکسان قرار داده شده است که زن به جهت بار عاطفی بیشتر، ابزار صعود به کمال را بیشتر از مرد دارا است: «إِنَّ المُسْلِمِینَ وَالمُسْلِماتِ وَالمُؤْمِنِینَ وَالمُؤْمناتِ وَالقانِتِینَ وَالقانِتاتِ وَالصّادِقِینَ وَالصّادِقاتِ (1). مؤمنون، آیات 11- 2.
(2). مؤمنون، آیه 58- 57.
(3). همان، آیه 61.
(4). انشقاق، آیه 6.
حقوق و تکالیف زوجین، ص: 167
وَالصّابِرِینَ وَالصّابِراتِ وَالخاشِعِینَ وَالخاشِعاتِ وَالمُتَصَدِّقِینَ وَالمُتَصَدِّقاتِ وَالصّائِمِینَ وَالصّائِماتِ وَالحافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالحافِظاتِ وَالذّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیراً وَالذّاکِراتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِیماً». «1» به یقین برای وصول به این صفات، ابزار و مقدماتی از حیث ویژگی‌های جسمی و روحی در وجود زن و مرد نهفته شده است.
منبع نویسنده وبلاگ کتاب : حقوق و تکالیف زوجین و مقایسه تطبیقی متون مذهبی از قرآن و کلام اهل بیت علیه السلام